Nước bị Nhiễm Sắt – Mối Nguy Hại Sức Khỏe và Giải Pháp Xử Lý

Nước là yếu tố không thể thiếu với cuộc sống con người. Tuy nhiên, nhiều khu vực đang phải đối mặt với vấn đề ô nhiễm nguồn nước, đặc biệt là tình trạng nước nhiễm sắt. Nước bị nhiễm sắt không chỉ gây mất vệ sinh, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống mà còn tiềm ẩn nhiều mối nguy hại đến sức khỏe con người. Vậy đâu là nguyên nhân, tác hại của nước nhiễm sắt? Làm cách nào để xử lý hiệu quả nguồn nước ô nhiễm này? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Nước nhiễm sắt là gì?

Sắt là một trong những nguyên tố phổ biến có trong lớp vỏ trái đất. Tuy sắt là khoáng chất cần thiết cho cơ thể, nhưng khi nồng độ sắt trong nước quá cao vượt ngưỡng cho phép thì lại gây ra tình trạng nước bị ô nhiễm, gọi là nước nhiễm sắt.

Nước nhiễm sắt thường có màu vàng đục, mùi tanh khó chịu, vị hơi chua chát. Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do sắt hòa tan vào nước dưới dạng sắt 2+, thường gặp ở nguồn nước ngầm hoặc nước giếng khoan.

Để nhận biết nước có bị nhiễm sắt hay không, bạn có thể quan sát các dấu hiệu sau:

• Nước có màu vàng, nâu đỏ, xuất hiện cặn màu nâu đỏ dưới đáy bình chứa.
• Nước có mùi tanh, vị hơi chua.
• Quần áo, vải vóc bị ố vàng sau khi giặt.
• Các thiết bị vệ sinh, vòi nước, bồn rửa bị xuất hiện vết ố màu nâu.
• Đường ống nước nhanh bị bám rỉ sét, tắc nghẽn.

Nguyên nhân nước bị nhiễm sắt

Có 2 nguyên nhân chính gây ra tình trạng nước nhiễm sắt, đó là:

Sắt hòa tan trong nước do tác động của điều kiện tự nhiên:

• Nước mưa ngấm xuống đất hoà tan các hợp chất sắt có sẵn trong đất đá dẫn tới nước ngầm bị nhiễm sắt.
• Hiện tượng nước mặt như sông suối, ao hồ bị ô nhiễm sắt do dòng chảy cuốn trôi các hợp chất sắt từ đất đá.

Nước bị nhiễm sắt do nguyên nhân nhân tạo:

• Các hoạt động khai thác mỏ, công nghiệp nặng, xây dựng gây thải kim loại sắt ra môi trường, làm ô nhiễm nước ngầm, sông suối.
• Do ăn mòn, gỉ sét đường ống dẫn nước bằng thép, gang.
• Do tình trạng để vật liệu chứa sắt như xô, chậu gần giếng nước.

Tác hại của nước nhiễm sắt với sức khỏe

Sử dụng nước bị nhiễm sắt lâu dài mà không qua xử lý sẽ gây ra các tác hại nghiêm trọng:

• Gây rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu do sắt ức chế các enzym tiêu hóa.
• Làm hại gan thận, gây nhiễm độc, thậm chí gây suy thận.
• Kích ứng niêm mạc miệng, cổ họng, dạ dày.
• Gây ra các bệnh về da như nổi mẩn đỏ, mụn nhọt, viêm da, chàm da.
• Sắt tích tụ lâu ngày trong cơ thể có thể hình thành sỏi mật, sỏi thận, ảnh hưởng thị lực.
• Dùng nước nhiễm sắt để nấu ăn khiến thức ăn có màu sắc kém hấp dẫn, mất đi hương vị tự nhiên.

Ngoài ra, nước nhiễm sắt cũng tác động tiêu cực tới chất lượng cuộc sống:

• Đồ dùng, thiết bị gia dụng nhanh hư hỏng, giảm tuổi thọ.
• Quần áo bị ố vàng, màu sắc bạc màu sau khi giặt.
• Đồ dùng nhà tắm, vệ sinh như vòi sen, lavabo bị ố vàng, gỉ sét.
• Các đường ống dẫn nước mau chóng bị bám cặn rỉ sắt, gây tắc nghẽn.

Cách xử lý nước nhiễm sắt tại nhà

Để loại bỏ sắt trong nước một cách đơn giản tại nhà, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

1. Phương pháp để lắng cặn

• Bạn cho nước nhiễm sắt vào các thùng chứa lớn. Để nước lắng từ 1-2 ngày để các chất cặn sắt lắng xuống đáy thùng.
• Sau đó bơm nước trong phía trên để sử dụng, tránh khuấy động tầng cặn sắt đáy thùng.
• Cách này đơn giản, ít tốn kém, tuy nhiên chỉ có thể xử lý được một phần sắt, chưa loại bỏ hoàn toàn. Đồng thời việc bơm đổ nước khá tốn công sức, thời gian.

2. Phương pháp lọc qua cát, sỏi

• Bạn chuẩn bị một bể lọc có chứa các lớp cát, sỏi, than hoạt tính.

• Cho nước nhiễm sắt qua hệ thống bể lọc. Các hạt cát, sỏi sẽ giúp giữ lại các cặn sắt, làm trong nước. Lớp than hoạt tính có tác dụng hấp thụ sắt hòa tan trong nước, khử mùi.
• Phương pháp này xử lý nước hiệu quả hơn cách lắng cặn nhưng đòi hỏi nhiều công đoạn, thiết bị và phải thay mới vật liệu lọc định kỳ.

3. Sử dụng chất hóa học tạo keo tụ

• Hòa các chất hóa học như vôi, phèn chua, chất trợ lắng polyme vào nước nhiễm sắt.
• Các chất này sẽ phản ứng với sắt tạo thành dạng keo, sau đó lắng xuống đáy nước, có thể lọc bỏ bằng vải, lưới.
• Tuy nhiên việc pha chế và sử dụng hóa chất đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe. Chi phí cho hoá chất cũng không hề rẻ.

4. Sử dụng thiết bị lọc nước chuyên dụng

Trên thị trường có nhiều loại máy lọc nước gia đình chuyên xử lý sắt với các công nghệ như:

• Lọc thẩm thấu ngược RO.
• Lọc Nano.
• Lọc đa tầng cát, than hoạt tính.
• Lọc trao đổi ion.

Tùy vào mức độ nhiễm sắt, nhu cầu sử dụng nước mà lựa chọn thiết bị lọc phù hợp. Ưu điểm của việc dùng máy lọc nước là xử lý được triệt để sắt, tiết kiệm thời gian công sức, tính tiện dụng cao. Tuy nhiên nhược điểm là chi phí ban đầu không hề nhỏ.

Lời khuyên phòng tránh nguồn nước bị nhiễm sắt

• Nên sử dụng nguồn nước sạch đã qua kiểm định của nhà cung cấp uy tín.
• Thường xuyên kiểm tra, bảo trì hệ thống đường ống nước, bể chứa nước trong nhà.
• Xa lánh nguồn nước gần khu vực mỏ khoáng sản, mỏ quặng sắt, cơ sở công nghiệp nặng.
• Bảo vệ môi trường nước tự nhiên, không vứt rác thải, hóa chất xuống ao hồ, sông ngòi.
• Sử dụng nguồn nước giếng khoan phải được phân tích chất lượng nước định kỳ.
• Khi có dấu hiệu nghi ngờ nước nhiễm sắt, cần mẫu nước đi xét nghiệm, không nên sử dụng trước khi có kết quả.

Kết luận

Nước nhiễm sắt là mối nguy hại đáng kể đối với sức khỏe người dùng nước lâu dài. Tác hại của việc tiêu thụ nước ô nhiễm sắt không chỉ dừng lại ở các vấn đề tiêu hóa, da liễu, mà còn có thể gây hại cho gan thận, mắt, thậm chí dẫn đến ung thư. Bên cạnh đó, nước nhiễm sắt còn gây thiệt hại kinh tế do làm hư hỏng các thiết bị dùng nước, gây bẩn quần áo, đổi màu thực phẩm.

Để giải quyết tình trạng nước nhiễm sắt, người dân cần chủ động áp dụng các giải pháp xử lý nước phù hợp như lắng cặn, lọc qua cát sỏi, dùng hóa chất tạo bông, hoặc sử dụng các thiết bị lọc nước chuyên dụng. Song song đó, ý thức bảo vệ nguồn nước, kiểm soát ô nhiễm từ các hoạt động của con người cũng hết sức quan trọng.

Nước là nguồn sống, chỉ khi có nguồn nước an toàn, chất lượng thì sức khỏe và cuộc sống của chúng ta mới được bảo đảm. Hy vọng thông qua bài viết này, mỗi người sẽ hiểu rõ hơn về tác hại của nước nhiễm sắt cũng như có những hành động thiết thực để phòng tránh và xử lý, hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh và bền vững hơn.